Ιστορία Λιλαίας

Η Λιλαία είναι χωριό του νομού Φωκίδας και ανήκει διοικητικά στον Δήμο Δελφών. Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 330 μέτρων στο λεκανοπέδιο του Κηφισού κοντά στους πρόποδες του Παρνασσού. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 332 κάτοικοι. Μέχρι το 1920 ονομαζόταν Κάτω Αγόριανη, οπότε και μετονομάστηκε σε Λιλαία λόγω της αρχαίας Φωκικής πόλης Λιλαίας που βρισκόταν σε αυτή την περιοχή. Πολύ κοντά στην Λιλαία βρίσκονται οι πηγές του Κηφισού.
Το χωριό υπέστη μεγάλες καταστροφές από τους Γερμανούς κατακτητές οι οποίοι τον Οκτώβριο του 1943 το έκαψαν σχεδόν ολοσχερώς, με αφορμή την περισυλλογή Αμερικανών τραυματισμένων πιλότων από τους κατοίκους του χωριού και από αντάρτες του ΕΛΑΣ. Από τα 160 σπίτια που είχε τότε το χωριό κάηκαν τα 150 ενώ εκτελέστηκαν συνολικά 11 άμαχοι.
Όλη η περιοχή, ανατολικά του σημερινού οικισμού της Λιλαίας, μέχρι την επ. οδό Λιλαίας-Πολυδρόσου, μέχρι τα όριά της στον χείμαρρο Αγοριανίτη και μέχρι τα μέσα της απόστασης Λιλαίας-Επταλόφου, έχει οριοθετηθεί και χαρακτηριστεί με νόμο ως αρχαιολογικός χώρος.